NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG CÔNG TÁC DÂN SỐ VÀ PHÁT TRIỂN HIỆN NAY

       Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới. Trong những năm qua, công tác Dân số và Phát triển của tỉnh Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả quan trọng như: Kết quả thực hiện các chỉ tiêu, mục tiêu của công tác dân số tỉnh Đồng Nai năm 2024, đã hoàn thành đạt và vượt 7/8 chỉ tiêu theo kế hoạch đề ra (Số con trung bình của phụ nữ đạt 1,52 con/ phụ nữ; Tỷ số giới tính khi sinh dưới 107,9 bé trai/100 bé gái sinh ra sống; 100% phụ nữ trong độ sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại; số ca phá thai ngoài ý muốn năm 2024 là 2.776 cas, giảm 17,4% so với cùng kỳ năm 2023 là 3.360 cas; giảm 41,1% so với năm 2017 là 4.713 cas…).

Ngày 11/12/2024, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 32/2024/NQ-HĐND về quy định chính sách khuyến khích, hỗ trợ tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong đó có chính sách “Phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi thường trú trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được hỗ trợ một lần số tiền là 1.000.000 đồng” nhằm khuyến khích người dân kết hôn sớm, sinh con sớm và sinh đủ 02 con.

BS CKII Lê Quang Trung – Giám đốc Sở Y tế tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết quy định chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trên địa bàn tỉnh Đồng Nai

Cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân trên toàn tỉnh đã nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc chuyển trọng tâm từ dân số – kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển; nhận thức được thực trạng mức sinh thấp, xu hướng kết hôn muộn, sinh ít con trên địa bàn tỉnh; nhiều văn bản chỉ đạo, cơ chế, chính sách được ban hành và thực hiện với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công cuộc truyền thông, vận động mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt nhằm hạn chế tình trạng giảm sinh; cải thiện, nâng cao vị thế người phụ nữ, để từng bước tiến tới thực hiện mục tiêu bình đẳng giới. Tăng cường các hoạt động chăm sóc sức khỏe người mẹ, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho người dân.

Năm 2024, ngành dân số tiếp tục duy trì nhiều hoạt động đẩy mạnh công tác tuyên truyền (trong ảnh: Hội thi tìm hiểu kiến thức về công tác Dân số và Phát triển)

Tuy nhiên, công tác dân số của tỉnh Đồng Nai đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như: Chỉ tiêu về điều chỉnh mức sinh chưa đạt giảm 0,59‰ so với năm 2023. Tỷ lệ sinh con thứ 3 có xu hướng tăng theo các năm (năm 2022 là 6,46%, năm 2023 là 6,94%, năm 2024 là 6,96%). Tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn còn rất thấp. Đây là những thách thức lớn của công tác dân số tỉnh Đồng Nai thời gian tới.

– Mức sinh của tỉnh Đồng Nai vẫn tiếp tục có xu hướng giảm sâu do nhận thức của người dân về sinh đủ hai con chưa đầy đủ, đặc biệt là hệ lụy của mức sinh giảm xuống thấp chưa được chú trọng, quan tâm đúng mức. Hiện nay các hoạt động chỉ tập trung chủ yếu vào công tác tuyên truyền, vận động “mỗi gia đình nên sinh đủ hai con”.

– Tuổi kết hôn trung bình lần đầu của thanh niên đang có xu hướng tăng (năm 2020 là 27,36 tuổi; năm 2023 là: 28,65 tuổi), xu hướng kết hôn muộn, không muốn đẻ, đẻ ít, đẻ thưa ngày càng cao do đô thị hóa tăng và phát triển kinh tế dẫn đến áp lực tìm kiếm việc làm, nhà ở, chi phí sinh hoạt, chi phí nuôi dạy và chăm sóc con cái lớn; học vấn, điều kiện sống được cải thiện, lối sống theo trào lưu và tâm lý thích hưởng thụ có tác động nhất định đến mức sinh thấp; các dịch vụ xã hội cơ bản còn nhiều bất cập tại các khu công nghiệp, khu kinh tế; thiếu chính sách đủ mạnh để người dân ở vùng mức sinh thấp sinh đủ hai con.

Cán bộ Trạm Y tế xã Xuân Thành huyện Xuân Lộc tuyên truyền cho người dân về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản

Hiện toàn tỉnh có 3.505 cộng tác viên dân số, đây là lực lượng nòng cốt trong việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới. Tuy nhiên, chế độ phụ cấp dành cho cộng tác viên dân số còn thấp, chưa tương xứng với công việc phụ trách và kiêm nhiệm dẫn đến nhiều công tác viên dân số đã bỏ việc hoặc làm việc nhưng không nhiệt tình, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng hoạt động công tác dân số. Bên cạnh đó do đội ngũ cộng tác viên dân số thường xuyên thay đổi nên gây khó khăn trong công tác quản lý địa bàn và thực hiện truyền thông tại cộng đồng.

Tập huấn chuyên môn nghiệp vụ về công tác Dân số và phát triển cho cán bộ dân số

Những chương trình, hoạt động công tác dân số không đem lại lợi ích trước mắt mà là lợi ích lâu dài trong tương lai, ảnh hưởng đến toàn xã hội do đó cần nhận được sự quan tâm, đầu tư đúng mức. Để giải quyết những tồn tại, khó khăn của công tác dân số tỉnh hiện nay cần có sự chung tay của tất cả các cấp ủy Đảng, Chính quyền các cấp và người dân.

                                                                                                                                                           Thu Hương